1. Dalsze przygotowanie liturgii

  • Odpowiednio wcześniej, około 2 tygodni przed datą celebracji którą należy przygotować, ceremoniarz powinien    przystąpić do tworzenia pewnej własnej wizji liturgii. Chodzi po prostu o to, jak według niego ma wyglądać przebieg celebry. Pracując nad tym, trzeba pamiętać o tym, co zapisano w OWMR nr 17,18,20. Ceremoniarz musi przygotować sobie też swoisty harmonogram przygotowań, według którego będzie postępowało przygotowanie danej liturgii.
  • Odpowiednio wcześniej należy z kompetentnym kapłanem pobieżnie omówić przebieg liturgii. Jest to czas na przedstawienie własnych propozycji. Wprowadzić jednak można tylko to, co zaakceptuje wyraźnie ksiądz. Co do obopólnych postanowień, ważne jest, aby przestrzegał ich zarówno ceremoniarz, jak i duchowny.
  • Kilka dni przed datą celebracji należy z celebransem gruntownie omówić przebieg liturgii.
  • Ceremoniarz powinien jeszcze raz prześledzić przebieg liturgii oraz zapoznać się z przestrzenią celebracji. Ważne jest też posiadanie konkretnej wizji przebiegu liturgii.
  • Należy sporządzić listę posług spełnianych podczas liturgii i przypisać im ewentualnych posługujących (jeszcze nieoficjalnie). Trzeba kierować się tutaj predyspozycjami poszczególnych osób, unikać schematów i pamiętać, że nie istnieją posługi lepsze i gorsze.
  • Należy powiadomić konkretne osoby, jakie posługi miałyby pełnić w czasie liturgii. Jest to okazja do konsultacji oraz odebrania dobrowolnego wyrażenia zgody na podjęcie posługi.
  • Z zasady nie powierza się posług osobom niesolidnym i niesłownym.
  • Po skompletowaniu, należy listę ze składem zespołu liturgicznego wywiesić w zakrystii.
  • Ceremoniarz ma obowiązek zapewnić posługującym to wszystko, co jest im potrzebne do właściwego przygotowania się do pełnienia posługi np. tekst czytania dla lektora.
  • Z natury swej liturgia ma charakter społeczny. Trzeba starać się, aby jak najwięcej osób było w nią zaangażowanych jako posługujący.
  • Planując przebieg liturgii, należy wziąć pod uwagę, kto przede wszystkim będzie w niej uczestniczył, a także uważać, by nie była przeładowana i nie trwała zbyt długo.
  • Na ok. 3 dni przed liturgią, trzeba skontaktować się z precentorką i osoba odpowiedzialną za oprawę muzyczna (np. z organistą) . Należy wówczas wyjaśnić wszelkie niejasne sprawy. Ceremoniarz winien wyegzekwować także naprawienie wszelkich błędnych kwestii.
  • Trzeba pamiętać, że na mocy Kodeksu Prawa Kanonicznego, w parafii za liturgię odpowiada proboszcz (por. kan. 528 paragraf 2).
  • Przygotowując liturgię należy unikać rutyny.
  • Dobre i rzetelne przygotowanie liturgii przez ceremoniarza, w sposób istotny oddziaływuje potem na przebieg samej liturgii.

2. Próby

  • Należy wszystkim zainteresowanym podać termin i miejsce próby.
  • Z próby można zrezygnować tylko w wyjątkowych przypadkach!
  • Próba nie polega tylko na omówieniu przebiegu liturgii, ale też na przećwiczeniu większości jej elementów.
  • Podczas próby należy zwrócić uwagę na hipotetyczne sytuacje, gdzie ryzyko pomyłek jest duże. Należy przećwiczyć je szczególnie starannie.
  • Próba to nie musztra wojskowa.
  • Podczas próby (odbywającej się zazwyczaj w kościele) należy uszanować świętość miejsca.
  • Na próbie należy najpierw przećwiczyć to, co dotyczy całego zespołu liturgicznego, a następnie ćwiczy się to, co dotyczy poszczególnych posługujących.

3. Ceremoniarz

  • Ceremoniarz odpowiada za przygotowanie całej liturgii, ale nie może naruszać kompetencji precentorki ani osoby odpowiadającej za oprawę muzyczna (np. organisty). Jego rola to koordynacja i nadzór - interweniuje w sytuacjach nadzwyczajnych.
  • Ceremoniarz zawsze przestrzega norm i przepisów liturgicznych.
  • Przygotowując liturgię ceremoniarz powinien odnosić się z szeroko rozumiana wielka kulturą do wszystkich, z którymi ma styczność.
  • Jeśli zachodzi taka potrzeba, to ceremoniarz dobiera sobie pomocników – subceremoniarzy (precentorów). Ważne jest, aby ceremoniarz jasno określił zakres kompetencji poszczególnych subceremoniarzy.
  • Ceremoniarz odpowiada za przebieg akcji liturgicznej. Z tego względu należy podporządkować się jego poleceniom.
  • Ceremoniarz powinien zwrócić uwagę na śpiewy. Często do liturgii wprowadza się piosenki, których treść i forma nie odpowiada świętym czynnościom.

4. Bezpośrednie przygotowanie do liturgii

  • Ceremoniarz nie jest od samodzielnego bezpośredniego przygotowania liturgii. Każdy z posługujących odpowiada za swoja część (np. ministrant księgi - zaznaczenie w mszale tego, co potrzeba i umieszczenie go w odpowiednim miejscu w prezbiterium). Ceremoniarz tylko wszystko kontroluje. Podobnie po liturgii każdy porządkuje to, co jest związane z jego posługą.
  • W zakrystii zarówno przed, jak i po liturgii, winna panować. absolutna cisza. Ceremoniarz powinien zadbać również o porządek i dyscyplinę w zakrystii.
  • Przygotowanie liturgii nie może dokonywać się do ostatniej chwili. Co najmniej 5 min. przed liturgią cały zespół liturgiczny pod przewodnictwem celebransa modli się w zakrystii.
  • Każdy posługujący powinien być 20 - 30 min. przed rozpoczęciem liturgii w zakrystii.
  • W kwestii bezpośredniego przygotowania liturgii ważna jest odpowiednia współpraca z zakrystianinem (nie wolno traktować go jako persona non grata).
  • Odpowiednio wcześniej przed liturgią trzeba sprawdzić, czy działają urządzenia nagłaśniające w miejscu celebracji.
  • Często zdarza się, że krótko przed rozpoczęciem liturgii z jakiś względów następują zmiany w przebiegu akcji liturgicznej. W takim przypadku ceremoniarz powinien podjąć odpowiednie decyzje i poinformować zespół liturgiczny o zaistniałych zmianach.

5. Wewnętrzne przygotowanie do liturgii

  • Zespół liturgiczny uczestniczy w liturgii w wymiarze pełnym, a więc przystępuje do Stołu Pańskiego!
  • Zespół liturgiczny uczestniczy w liturgii pobożnie przez co rozumie się także odpowiednie zachowanie (żadnych śmiechów, rozmów, zbędnych gestów itp.)
  • Cisza w zakrystii ma fundamentalne znaczenie (podobnie jak krótka modlitwa np. "Oto za chwilę...'') dla bezpośredniego przygotowania do uczestnictwa w liturgii.
  • Ciągle zbyt małą wagę przywiązuje się do duchowego przygotowania posługujących do liturgii. Jest to trudna kwestia, ale nie niemożliwa do realizacji. Przede wszystkim każdy winien przygotować się we własnym zakresie. Bądź przez modlitwę (np., różaniec, Liturgia Godzin ), bądź przez studium Słowa Bożego lub tekstów liturgicznych, czy też przez jakąkolwiek inną formę przygotowania.

6. Inne uwagi

  • W trakcie liturgii ważny jest wygląd zewnętrzny posługujących. Panowie: garnitur, porządne i czyste buty (adidasy i trampki - nie!), czyste ręce, poobcinane paznokcie (też czyste), uczesane włosy. Strój liturgiczny musi być czysty i wyprasowany. Panie: elegancki i skromny strój typowo kobiecy (najlepiej spódnica lub sukienka), obuwie nie utrudniające poruszania się, bez przesady z makijażem i fryzurą.
  • W liturgii istotne są wszelkie szczegóły, takie jak: wygląd i stan sprzętów liturgicznych, staranne wykonywanie gestów, dekoracje (zwłaszcza kwiatowe), stan obrusa ołtarzowego itp. Do szczegółów trzeba przykładać dużą wagę.
  • Liturgia powinna być przygotowana perfekcyjnie. Należy jednak pamiętać, że człowiek nie jest doskonały, a Liturgią doskonałą jest ta - dokonująca się w niebie (liturgia niebiańska)
  • W liturgii istotny jest odbiór zmysłowy, stąd dużą wagę należy przykładać do czytelności, piękna i jakości znaków liturgicznych.
  • Należy w liturgii dbać o szlachetne piękno we wszelkich możliwych wymiarach.
  • Porządek i dokładność to istotne cechy celebracji liturgicznej.
  • Obrzędy liturgiczne powinny odmaczać się szlachetna prostotą. Wszystko co robimy w liturgii powinno mieć swój głęboki sens i cel.
  • Należy angażować w spełnianie posług liturgicznych w większym stopniu dorosłe osoby świeckie, zwłaszcza mężczyzn.
  • Trzeba wyegzekwować od osoby odpowiedzialnej za śpiewy (organisty) zestaw śpiewów na daną liturgię. Należy eliminować przypadkowość w doborze śpiewów.
  • Należy korzystać z bogactwa ksiąg liturgicznych (np. mszał - różne formy aktu pokuty, pozdrowienia etc.) Ceremoniarz winien to sugerować celebransowi.
  • Posługi spełniane poza prezbiterium nie mogą być traktowane jako drugorzędne i mało ważne.
  • Należy szanować zwyczaje parafialne, chyba że są przeciwne prawu liturgicznemu.
  • Wszystko, co w liturgii określane jest jako spontaniczne, musi być przygotowane.

 

Paweł Krawczyk